ตรวจสอบคุณภาพอากาศ ในที่ทำงาน ต้องตรวจอะไรบ้าง

ในสถานที่ทำงาน การตรวจสอบคุณภาพอากาศเป็นสิ่งที่จำเป็นต้องทำ โดยเฉพาะในโรงงานอุตสาหกรรมและอาคารสำนักงานที่มีความเสี่ยงต่อสุขภาพจากมลพิษทางอากาศ เช่น ฝุ่นละอองขนาดเล็ก (PM2.5) สารอินทรีย์ระเหยง่าย (VOCs) และสารเคมีอันตรายอื่นๆ การดำเนินการนี้ช่วยลดความเสี่ยงต่อสุขภาพของพนักงานและส่งเสริมสิ่งแวดล้อมที่ปลอดภัยในการทำงาน

โดยทั่วไปแล้ว เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยในการทำงาน ของโรงงานต้องเป็นผู้ระบผิดชอบในการดูแล ความปลอดภัย

วิธีการตรวจวัดค่า PM 2.5, VOCs และสารเคมีในอากาศ

1. วิธีการตรวจวัดค่า PM 2.5

PM2.5 คือ ฝุ่นละอองขนาดเล็กไม่เกิน 2.5 ไมโครเมตรที่สามารถเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจได้ง่ายและส่งผลกระทบต่อสุขภาพ

• อุปกรณ์ที่ใช้: เครื่องวัดฝุ่นแบบพกพา (Portable Particulate Monitor) หรือเครื่องเก็บตัวอย่างฝุ่นแบบ High-Volume Air Sampler
• ขั้นตอนการตรวจวัด:
  1. เลือกจุดวัดที่เหมาะสมในพื้นที่ทำงาน เช่น ใกล้เครื่องจักรหรือพื้นที่ที่พนักงานใช้เวลานาน
  2. ตั้งค่าเครื่องวัดตามคู่มือการใช้งาน
  3. บันทึกผลการวัดและเปรียบเทียบกับมาตรฐานที่กำหนด
• มาตรฐานที่เกี่ยวข้อง: ตามข้อกำหนดขององค์การอนามัยโลก (WHO) ค่าเฉลี่ยรายวันของ PM2.5 ไม่ควรเกิน 15 µg/m³

2. วิธีการตรวจวัดค่า VOCs (Volatile Organic Compounds)

VOCs เป็นสารอินทรีย์ระเหยง่ายที่พบในสี ทินเนอร์ หรือสารเคมีที่ใช้ในกระบวนการผลิต

• อุปกรณ์ที่ใช้: เครื่องวัด VOCs แบบ Photoionization Detector (PID) หรือ FID (Flame Ionization Detector)
• ขั้นตอนการตรวจวัด:
  1. ระบุแหล่งกำเนิด VOCs ในพื้นที่ เช่น จุดพ่นสีหรือพื้นที่จัดเก็บสารเคมี
  2. ใช้อุปกรณ์วัดในพื้นที่ที่คาดว่ามีการปล่อย VOCs
  3. เปรียบเทียบค่าที่วัดได้กับมาตรฐานความปลอดภัย
• มาตรฐานที่เกี่ยวข้อง: ค่ามาตรฐานความปลอดภัยมักอ้างอิงตาม OSHA หรือ ACGIH TLVs

3. วิธีการตรวจวัดสารเคมีในอากาศ

• อุปกรณ์ที่ใช้: หลอดเก็บตัวอย่างสารเคมี (Gas Detector Tubes) หรือระบบวิเคราะห์คุณภาพอากาศแบบอินฟราเรด
• ขั้นตอนการตรวจวัด:
  1. เลือกชนิดของสารเคมีเป้าหมาย เช่น เบนซีน หรือแอมโมเนีย
  2. ใช้อุปกรณ์เก็บตัวอย่างอากาศในพื้นที่ทำงาน
  3. วิเคราะห์ผลในห้องปฏิบัติการหรือผ่านเครื่องตรวจวัดทันที
• มาตรฐานที่เกี่ยวข้อง: OSHA Permissible Exposure Limits (PELs)

มาตรฐานคุณภาพอากาศในโรงงาน และอาคารสำนักงาน

1. มาตรฐานคุณภาพอากาศในโรงงาน

• • ฝุ่นละออง (PM2.5): ควรมีระบบระบายอากาศเพื่อลดปริมาณฝุ่น เช่น เครื่องดูดฝุ่นในจุดกำเนิด
  • สารเคมี: ความเข้มข้นต้องไม่เกินค่ามาตรฐานของ OSHA หรือ ACGIH TLVs

2. มาตรฐานคุณภาพอากาศในอาคารสำนักงาน

• • การระบายอากาศ: ต้องมีระบบปรับอากาศที่สามารถกรองฝุ่นและควบคุมปริมาณ VOCs ได้
  • ค่าคาร์บอนไดออกไซด์ (CO2): ตาม ASHRAE มาตรฐานควรต่ำกว่า 1,000 ppm
  • ฝุ่นและสารระเหย: ควรตรวจสอบเป็นประจำทุก 6 เดือน

การดูแลความปลอดภัยของพนักงานเป็นสิ่งที่ นายจ้างควรให้ความสำคัญ ตามกฎหมายแล้วสถานประกอบการที่มีความเสี่ยง (ตามกฎหมายกำหนด)นายจ้าง หรือระดับผู้บริหารเองต้องเข้ารับการอบรมเป็น จป บริหาร เพื่อให้มีความรู้ในการจัดการความปลอดภัยในองค์กร  >> เนื้อหาอบรมจป บริหาร

วิธีป้องกันโรคจากการสัมผัสฝุ่นและไอระเหย

1. ควบคุมที่แหล่งกำเนิด (Source Control)

• • ใช้เครื่องดูดฝุ่นเฉพาะจุด (Local Exhaust Ventilation)
  • ลดการใช้สารเคมีที่มี VOCs สูง

2. ปรับปรุงกระบวนการทำงาน (Process Improvement)

• • เลือกใช้วัสดุที่ปลอดภัยกว่า เช่น สีน้ำแทนสีน้ำมัน
  • ใช้ระบบอัตโนมัติในกระบวนการที่มีความเสี่ยง

3. จัดหาอุปกรณ์ป้องกันส่วนบุคคล (PPE)

• • หน้ากากกรองฝุ่น: เช่น N95 สำหรับฝุ่น PM2.5
  • หน้ากากกันไอระเหย: แบบที่มีตลับกรองสารเคมี

4. ให้ความรู้และอบรมกับพนักงาน

• • จัดอบรมพนักงานเกี่ยวกับความเสี่ยงจากฝุ่นและสารเคมี
  • ให้ข้อมูลเกี่ยวกับการใช้ PPE อย่างถูกวิธี

5. ตรวจสุขภาพประจำปี

• • ตรวจปอดและระบบทางเดินหายใจเป็นประจำ
  • ตรวจวิเคราะห์เลือดหรือปัสสาวะเพื่อหาการปนเปื้อนของสารเคมี

สรุป

เจ้าหน้าที่ความปลอดภัยมีบทบาทสำคัญในการตรวจสอบและจัดการคุณภาพอากาศในสถานที่ทำงาน การใช้เทคนิคและอุปกรณ์ที่เหมาะสม พร้อมการปฏิบัติตามมาตรฐานที่เกี่ยวข้อง ช่วยลดความเสี่ยงต่อสุขภาพของพนักงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ การบูรณาการมาตรการป้องกันและการอบรมจะทำให้สถานที่ทำงานปลอดภัยและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากขึ้น

แหล่งอ้างอิง

1. Occupational Safety and Health Administration (OSHA). “Permissible Exposure Limits.” Retrieved from www.osha.gov.
2. American Conference of Governmental Industrial Hygienists (ACGIH). “Threshold Limit Values (TLVs).”
3. World Health Organization (WHO). “Air Quality Guidelines for Particulate Matter.” Retrieved from www.who.int.
4. ASHRAE Standards. “Indoor Air Quality Guide.”

บทความที่น่าสนใจ

• ระบบดับเพลิงอัตโนมัติในอาคารสูง มาตรฐานและการออกแบบ
• เจาะลึกปั๊มน้ำดับเพลิง การทำงานและความสำคัญ ในการป้องกันอัคคีภัย
• เครื่องมือและอุปกรณ์ที่จำเป็นในการติดตั้งนั่งร้าน มีอะไรบ้าง
• 10 ข้อควรรู้เกี่ยวกับ คปอ (คณะกรรมการความปลอดภัยฯในการทำงาน)